Polskie smart city

Inteligentne?

Istnieje wiele definicji smart city jednak dla każdego interesariusza, w zależności od pełnionej roli, termin ten oznacza coś nieco innego. Polityk, urbanista, architekt, ekolog, przedsiębiorca, naukowiec, inżynier, czy mieszkaniec spojrzy na to określenie z własnej perspektywy. Ogólnie można powiedzieć, iż ludzie w prawdziwym inteligentnym mieście mają szansę na bezpieczniejsze, bardziej wszechstronne i dostatnie życie dzięki odpowiedniej infrastrukturze oraz spójnej polityce miejskiej. Kluczową rolę odgrywa tutaj technologia oraz tempo jej rozwoju, które to staje się wyzwaniem oraz integralnym elementem koncepcji smart. Co więcej, musi być stosowana bez zakłócania kluczowych czynników równowagi społecznej, takich jak zatrudnienie zróżnicowanej demografii i wzorców migracji, ekonomii miejskiej i podstaw bezpieczeństwa. Informacje oraz technologie komunikacyjne (ICT) mają za zadanie ulepszyć wydajność i konkurencyjność miejskich operacji, czy usług z poszanowaniem aspektów ekonomicznych, społecznych i środowiskowych na kolejne lata istnienia następnych pokoleń.

Niezwykle istotne jest, aby projektowanie takiej jednostki opierało się o technologię, która została dostosowana do lokalnej kultury i potrzeb jej obywateli, stanu ekonomicznego, czy etapu rozwoju edukacyjnego. Wspomniana technologia musi zawsze kierować się założonymi celami, zamiast tworzyć własny paradygmat smart city, który definiuje przyszłość ze względu na nią samą. Efektywne planowanie w połączeniu z odpowiednim doborem danych oraz skutecznymi technologiami zaowocują spójnością społeczną oraz wypracowanymi inteligentnymi praktykami rozwiązywania problemów zarządzania tkanką miejską.

Nieodłącznym elementem inteligentnego miasta jest z pewnością całe zaplecze naukowo-badawcze, które to jest filarem jego rozwoju. Ściśle wiąże się z tym kapitał ludzki, który jako zasób w postaci wykwalifikowanej kadry, ale również społeczeństwa obywatelskiego poprzez szeroko rozumianą partycypację uczestniczy w procesie kreacji wspólnej przestrzeni miejskiej.

Faktory smart

Inteligentne miasta cechują się przede wszystkim innowacyjnością, otwartością, po- szanowaniem dla środowiska naturalnego oraz potrzeb społeczności. Ponadto zarządzane są w sposób zintegrowany przy znaczącym zaangażowaniu zamieszkującej ludności. Całość koncepcji smart city dzieli się na kilka obszarów tematycznych, w których to obserwuje się konkretne płaszczyzny działania oraz wdrażania właściwych rozwiązań. Do wspomnianych dziedzin należy inteligentne zarządzanie (smart governance), inteligentna gospodarka (smart economy), inteligentna mobilność (smart mobility), inteligentne środowisko (smart environment), inteligentni ludzie (smart people) oraz inteligentne życie (smart living).

Każde miasto dostosowuje obszary zastosowań technologii smart city względem własnych potrzeb oraz poziomu startowego, dlatego też nie wszystkie aspekty są równie istotne w kontekście inteligentnego miasta. Uogólniając można zauważyć, iż obecnie główny nacisk kładziony jest na innowacje technologiczne i rozwój, który to można zaklasyfikować na cztery obszary: media, mobilność, bezpieczeństwo oraz zdrowie. W kategorii podstawowych do utrzymania systemu metabolicznego miasta niezbędne jest zapewnienie odpowiedniej jakości organizacji elementów infrastruktury wodnej, energetycznej oraz gospodarki odpadami. To właśnie w tych obszarach bezkonkurencyjne są rozwiązania z zakresu nowych technologii, które wspomagają inteligentne zarządzenie wspomnianymi zasobami. Druga sfera dotyczy przemieszczania się. Mobilność w postaci transportu publicznego, czy prywatnego to pole do innowacji. Optymalizacja transportu to jedno z wyzwań, z którymi walczy większość aglomeracji. Kolejny obszar to bezpieczeństwo, rozumiane jako stan wolny od przestępstw, ale również nagłych, trudnych do przewidzenia bez systemów opartych na symulacjach, czy sztucznej inteligencji, sytuacji kryzysowych, w szczególności katastrof naturalnych, które to w wyniku zmian klimatu coraz częściej nawiedzają gęsto zaludnione miasta. W takich sytuacjach technologia może mieć kluczowe znaczenie w mapowaniu i zrozumieniu tego, co się dzieje, a co za tym idzie przyczynia się do wypracowania właściwego schematu prewencji oraz interwencji. Ostatnią sferą, na którą kładziony jest nacisk w koncepcji inteligentnego miasta jest zdrowie, a szerzej jakość życia. Obejmuje więc cały wachlarz niezbędnych do utrzymania prawidłowego stanu czynników, które są bezpośrednio lub też pośrednio związane z podstawową opieką medyczną. Często jednak znacząco wykracza poza jej kompetencje obejmując swym zakresem niemal każdy aspekt funkcjonowania miasta. Potrzeby dotyczące technologii pomagającej w kontekstach związanych ze zdrowiem są bardzo różne w zależności od klimatu, aktualnej kondycji ekonomicznej, czy też ugruntowanych przez społeczność miejską nawyków.

Rozwiązanie uniwersalne?

Projekt smart city jest postrzegany jako panaceum zdolne do rozwiązania wszystkich problemów miejskich, takich jak zanieczyszczenia, utrudnienia w lokalnym transporcie publicznym, nierówności międzyludzkie, czy kryzys ekonomiczny. Realne wdrażanie nie opiera się jednak na samej wizji inteligentnego miasta, lecz na oddolnej, funkcjonującej na każdym poziomie oraz realizowanej przez wszystkich aktorów inicjatywie, która zostaje w efekcie zintegrowana poprzez infrastrukturę publiczną oraz rozwiązania technologiczne.

Źródła:

• red. O. Wasiuta, S. Wasiuta – „Encyklopedia Bezpieczeństwa” Tomy 1-4
• Falecki J. – „Zarządzanie kryzysowe w teorii i praktyce” – Część 1, 2 i 3
• Jarmoszko S., Barszczewski W., Bezpieczeństwo społeczne w sytuacjach krytycznych, Uniwersytet Przyrodniczo-Humanistyczny w Siedlcach, Siedlce 2017.
• Żebrowski A., Zarządzanie kryzysowe elementem bezpieczeństwa Rzeczypospolitej Polskiej, Wydawnictwo Naukowe Uniwersytetu Pedagogicznego, Kraków 2012.
• Gajewski J.M., Paprocki W., Pieriegud J., Cyfryzacja gospodarki i społeczeństwa: Szanse i wyzwania dla sektorów infrastrukturalnych, Instytut Badań nad Gospodarką Rynkową, Gdańska Akademia Bankowa, 2016.
• Ozimek P., Wstęp do urbanistyki operacyjnej, Instytut Gospodarki Przestrzennej i Komunalnej Oddział w Krakowie, Kraków, 2001, s. 115-121.
• Ciuccarelli P.,Lupi G.,Simeone L.(red.), Visualizing the Data City Social Mediaas a Source of Knowledge for Urban Planning and Management, Politecnico Di Milano, Springer, 2014.
• Cicirelli F.,Guerrieri A.,Mastroianni C.,Spezzano G.,Vinci A.(red.),The Internet of Things for Smart Urban Ecosystems, Springer, 2019.
• Abbott M.B., On definitions, Jounal of Hydroinformatics, 2002.
• Zdziech M., Zarządzanie kryzysowe w sytuacji klęski żywiołowej, Zarząd Główny Towarzystwa Wiedzy Obronnej, Warszawa 2006.
• Wiśniewski B., Bezpieczeństwo w teorii i badaniach naukowych, Wydawnictwo Wyższej Szkoły Policji, Szczytno 2011.